нигезле — (НИГЕЗЛЕЛЕК) (НИГЕЗСЕЗ) (НИГЕЗСЕЗЛЕК) – 1. Нигезе булган 2. Төпле, тирән эчтәлекле (белем, фикер һ. б. тур.) 3. Җитәрлек дәлилләре, сәбәпләре булган; нигезләнгән, ышандырырлык 4. Чынбарлыкка туры килә торган, дөрес 5. Урынлы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җитди — с. 1. Тормышта, эштә үзен төпле, акыллы тота торган, һәркайчан уйлап эш итүчән; киресе: җилбәзәк, җилкуар. Эшкә җаваплы карый торган, эшенә һәм үз үзенә таләпчән (кеше) , эшне булдырырлык (кеше) 2. Иң мөһим, әһәмияте ягыннан аерылып торган иң… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
акыллы — с. 1. Аңлы, зиһенле. Тәрбияле, яхшы холыклы, тыңлаучан, үзен тота белә торган 2. Ачык фикерле, төпле, уйлап эш итә торган. күч. Кешенең тышкы кыяфәтенә карата; акыллылык сизелеп торган 3. Акылга сыешлы, акылга туры килә торган. Эчтәлекле, фикергә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
законлы — с. 1. Законга туры килә торган, законга нигезләнгән 2. күч. Гадел, дөрес, нигезле, урынлы 3. Законы гамәлдә йөргән, үз законы булган (урын) 4. Загс бүлегендә рәсмиләштерелгән з. хатын … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
зур — с. 1. Күләме, микъдары буенча гадәтидән олы, артык; киресе – кечкенә. Сан ягыннан гадәтидән артык, күп. Ишле, күп кешесе булган 2. Көче, барышы яки тәэсире буенча гадәтидән артык, көчле. Киң колачлы, масштаблы зур көрәшләр. Тирән, нык нигезле… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
оештырма — сир. 1. Төпле, нигезле, тотрыклы булмаган нәрсә 2. мат. Бирелгән элементлардан күрсәтелгән санда (икешәрләп, өчәрләп һ. б.) төзелгән һәм берсе икенчесеннән элементларының составы белән генә аерылып торган тоташтырмалар … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
пирамида — 1. Нигезе өч яки күппочмактан, ә ян яклары уртак түбәле өчпочмаклардан торган геометрик җисем – күпкырлык 2. Борынгы Мисыр фиргавеннәренең каберләре өстенә төзелгән гаять зур таш корылма 3. Югарыга таба очланып килә торган киң нигезле әйбер. Шул… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
саллы — 1. Җиңел түгел; чагыштырмача авыр һәм нык саллы гына таш 2. Куәтле, ышанычлы, нык (хәрәкәт һ. б. ш. тур.). Төпле, нигезле һәм берәгәйле (сүз, сөйләм тур.). Абруйлы, ышанычлы (кеше тур.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
торыклы — 1. (Бер, ике яки берничә) торыгы булган 2. (Озын яки кыска) аяклы, ботлы 3. күч. (Билгеле бер) җирлекле, нигезле … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
төпле — (ТӨПЛЕЛЕК) – с. 1. Төбе бар, төп куеп эшләнгән. Төбе берәр төрле булган күн төпле урындык 2. күч. Ышанычлы, нигезле, уңай нәтиҗә тәэмин итә торган. рәв. Ышандырырлык итеп, дәлилле итеп 3. күч. Җитдилеге, тирәнлеге, ныклыгы белән аерылып тора… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
фундаменталь — с. 1. Ныклы, зур; төпле. күч. тирән эчтәлекле, нигезле, зур әһәмияткә ия булган, капиталь 2. Төп, үзәк ф. каталог … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
